مستوره اردلان

مستوره اردلان؛ اولین زن تاریخ نگار جهان

‌ماه شرف خانم ملقب به مستوره اردلان که در زمان حکومت امان الله خان در سنندج به دنیا آمد، اولین زن تاریخ نگار جهان است.

به گزارش خبرنگار خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، منطقه کردستان، ماه شرف خانم در سال 1220 قمری، در زمان حکومت امان الله خان والی اردلان در خانواده‌ای اهل فرهنگ در سنندج به دنیا آمد.

خانواده وی، برخلاف فرهنگ و سنت آن زمان، او را هم‌تراز با مردان به آموختن علوم آن زمان تشویق کردند و وی نیز با ذوق و قریحه شعری‌اش، به یکی از شاعران نامدار این دوره تبدیل شد و در تاریخ نویسی نیز برابر با سایر مورخان آن دوره جلوه کرد.

زبان‌های کُردی، فارسی و عربی را نزد پدرش ابوالحسن بیگ قادری آموخت.

وی در 17 سالگی به اجبار با خسرو خان، فرزند امان الله خان والی سنندج ازدواج کرد و بیشتر اوقات خود را به مطالعه و سرودن شعر و نوشتن تاریخ می‌گذرانید و چون خسرو خان نیز شاعر بود، بیشتر او را بدین کار تشویق می‌کرد، مستوره هم به خسروخان علاقه‌مند شد.

دوران خوشبختی و آرامش روحی مستوره چندان طولانی نبود، زیرا خسرو‌خان اردلان در سال ۱۲۵۰ هجری قمری به بیماری کبدی دچار شد و ‌در 29‌ سالگی درگذشت.

مرگ همسر و داغ از دست‌دادن برادر جوان ناکامش ابوالمحمد، علاوه بر سلب نشاط و شادابی جوانی از مستوره، ضربات روحی زیادی که دو ماه پرستاری و شب‌زنده‌داری از همسرش تحمل کرده بود، او را به انزوا و عزلت و مطالعه کتب دینی و تألیف کتاب عقاید کشانید.

مستوره در سال 1263 سنندج را ترک کرد و به سلیمانیه رفت و در همان شهر دیده از جهان فروبست.

از جمله آثار وی می‌توان به دیوان شعر با 2 هزار بیت در قالب‌های مثنوی و غزل، تاریخ اردلان که معروفیت وی را دو چندان کرده و وی را در عرصه تاریخ نگاری پرآوازه کرد و عقاید و شرعیات که عقاید مستوره در مذهب اهل سنت شافعی است، اشاره کرد.